3. تولید میلگرد به روش ترمکس
سومین روش تولید، ترمکس نام دارد. ترمکس QST یک فناوری جدید و نوآورانه است که توانسته تولید فولاد را کاملاً متحول کند. با توجه به سادگی، مقرون به صرفه بودن و امکان ایجاد میلهای قوی و مستحکم، این فرآیند در بسیاری از کارخانههای تولیدکننده میلگرد جای روشهای سنتی را گرفته است. اگر بخواهیم ترمکس را به شکلی بسیار خلاصه توضیح دهیم، باید گفت یک روش تولید مقاطع فولادی است که شامل فرآیند خاصی برای خنک کردن قوارهها میشود. براساس این فرآیند، یک لایه بیرونی سخت روی میلهها ایجاد شده و در حین حال ساختار متفاوتی در هسته اصلی آنها ایجاد شده و حفظ میشود. فرآیند خنک کردن میلهها بسیار شدید و در عین حال بسیار دقیق است که باعث خنک شدن لایه بیرونی آنها میشود. همانطور که میلهها در دمای محیط قرار گرفته و بیشتر سرد میشوند، تبادل حرارتی بین هستهی داغ و سطح بیرونی و خنک شدهی میله رخ میدهد که باعث ایجاد ساختار منحصر به فرد هم در هسته و هم بیرون این مقاطع فولادی می شود. این فرآیند امکان ایجاد میلگردهای با مقاومت بالا و در عین حال انعطاف پذیر را فراهم میکند که باعث میشود این محصولات در مقایسه به نمونههای سنتی، انعطاف پذیری بالا، جوش پذیری، شکل پذیری، خواص ضد خوردگی و مقاومت بیشتری در برابر زلزله داشته باشند.
این نوع میلگردها در صنعت با نام 101191 یا سیکا ۴۵ شناخته میشوند. فولاد کم کربن CK۴۵ دارای استحکام بالا، مقاومت بینظیر در برابر ضربه و مقاومت بالا در برابر اصطکاک است. این نوع میلگردها بهطور خاص در خطوط انتقال گاز و مایعات با فشار بالا، مخازن تحت فشار و مخازن ذخیرهسازی استفاده میشوند.
آزمون خمش مجدد میلگرد
آزمایش خمش مجدد یک روش آزمایشگاهی است که برای اندازهگیری توانایی خمیدن و بازخمیدن قوارههای فولادی استفاده میشود. در این آزمایش، میلگرد را در یک جهت خاص به زاویه ۹۰ درجه خم میکنند و سپس به مدت ۳۰ دقیقه تا دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد گرم میکنند. پس از سرد شدن، عمل خمش را در سمت خلاف جهت اولیه و به اندازه ۲۰ درجه انجام میدهند. این آزمایش برای تعیین قابلیت خمش میلگردهایی که در بتن استفاده میشوند، انجام میشود. این آزمایش در صورتی موفقیت آمیز است که نمونه هیچ شکستگی یا ترکی نداشته باشد.
کرومدار: قيمت ميلگرد این نوع میلگرد آلیاژی، علاوه بر میزان کربن، دارای عنصر کروم است. حضور کروم، خاصیت ضد زنگ را به ارمغان میآورد و مقاومت آن را در برابر خوردگی افزایش میدهد.
وانادیومدار: با افزودن عنصر وانادیوم به میلگردهای آلیاژی، استحکام و سختی آنها افزایش پیدا میکند. وانادیوم با ساختار ریز و بافت انعطافپذیری که دارد، جلوگیری میکند که ساختار فولاد بزرگ شود.
تنگستندار: قيمت ميلگرد وجود این آلیاژ در میلگرد، ثبات شیمیایی را حفظ میکند. این ویژگی باعث افزایش سختی و استحکام میشود و این مقطع را برای ساخت ابزارهایی مانند مته، تیغه، و ابزارهای دیگر مناسب میسازد.
منگنزدار: این عنصر به عنوان یکی از پایههای قابلیت شکلپذیری در میلگردهای آلیاژی عمل میکند. حضور منگنز از تشکیل ذرات آستنیت در این مقطع جلوگیری کرده و باعث بهبود خواص مکانیکی و شکلپذیری آن میشود.
کبالت دار: این نوع از مقاطع فولادی معمولاً سختی و مقاومت مطلوبی ندارند. با افزودن مقداری تنگستن به آنها، سطح مقاومت و سختی آنها افزایش پیدا میکند.
نیکلدار: قيمت ميلگرد حضور عنصر نیکل باعث افزایش سختی و شکلپذیری در میلگردهای آلیاژی میشود. اضافه کردن 35 درصد نیکل مقاومت میلگرد را در برابر خوردگی و اکسیداسیون را افزایش میدهد و برای ساخت مفتول ورقهای آلیاژی استفاده میشود و به دلیل انعطافپذیری بالا، در صنایع مختلف کاربرد دارد.
مولیبدندار: با اضافه کردن 0.2 تا 0.5 درصد مولیبدن به میلگردهای آلیاژی، مقاومت آنها در برابر خوردگی افزایش پیدا میکند همچنین آنها خواص مکانیکی و مقاومتی ویژهای دارند.
جدول مقایسه انواع میلگردهای آلیاژی
ویژگیها کرومدار وانادیومدار تنگستندار منگنزدار کبالتدار نیکلدار مولیبدندار
مقاومت در برابر خوردگی بالاتر متوسط بالا متوسط متوسط بالاتر بالاتر
سختی بالا بالا بالا متوسط متوسط بالا بالا
استحکام بالا بالا بالا متوسط متوسط بالا بالا
شکلپذیری متوسط بالا متوسط بالا متوسط بالا متوسط
کاربرد ساخت ابزار ساخت ابزار ساخت ابزار ساخت مفتول ساخت مفتول ساخت مفتول ساخت مفتول
عنصر آلیاژی اصلی کروم وانادیوم تنگستن منگنز کبالت نیکل مولیبدن
جمعبندی
به طور کلی میلگرد آلیاژی یکی از انواع مقاطع فلزی به حساب میآید که با ترکیب کربن و هفت عنصر مختلف از جمله تنگستن، منگنز و نیکل و… به دست میآید. این مقاطع از طریق دو روش ترمکس و آلیاژسازی تولید میشوند که روش ترمکس به صرفهترین روش تولید است؛ اما با استفاده از روش آلیاژسازی، میلگردهای آلیاژی با مقاومت و ضخامت بالاتری تولید میشوند و میتوان از آنها به خوبی برای ساختن منازل در مناطق زلزلهخیز استفاده کرد.